Tuesday, April 3, 2012

ილია ჭავჭავაძე (მოკლედ ბიოგრაფია)


                                                       ილია ჭავჭავაძე
     დიდი ქართველი მწერალი და მოაზროვნე, ქართული ცხოვრების და აზროვნების კანონმდებელი ილია ჭავჭავაძე დაიბადა ყვარელში 1837 წლის 27 ოქტომბერს თავად გრიგოლ ჭავჭავაძის ოჯახში,  სწავლა 8 წლისამ სოფლის დიაკვანთან დაიწყო სწორედ ის უყვებოდა ხოლმე საღმრთო და სამშობლო ქვეყნის ისტორიულ ამბებსა, ვის რა ღვაწლი და სიკეთე დაეთესა სამშობლოსა და სარწმუნოების სასარგებლოდ და დასაცავად,  ქართული ენის, წერა-კითხვის, სამშობლო ქვეყნის გმირული წარსულის, ქართული მწერლობის  სიყვარული ილიას  ბავშვობიდან ჩაუნერგა  დედ-მამამ.
   თერთმეტი წლის რომ გახდა ილია თბილისში ერთ-ერთ წამყვან პანსიონში  მიიყვანეს სასწავლებლად თხუთმეტი წლისა კი გიმნაზიაში შევიდა .1857 წელს პეტერბურგის უნივერსიტეტის იურიდულ ფაკულტეტზე  ჩაირიცხა, ილია განსაკუთრებით დაინტერესებული იყო პოლიტიკური და ეკონომიკური საგნებით, უნივერსიტეტის ოთხი წელი უაღრესად მნიშვნელოვანი აღმოჩნდა მისი როგორც მწერლის სრულყოფისთვის,  მისი ფილოსოფიური და ესთეტიკური მრწამსის შემუშავებისთვის, იგი ინტენსიურად სწავლობდა საქართველოს ისტორიას აგრეთვე რუსულ და ევროპულ მოაზროვნეთა და მწერალთა მემკვიდრეობას  ილიას დროს შეიქმნა  რუსეთში ქართველი სტუდენტობის თერგდალეულთა ტრადიციები  სწავლის დამთავრების შემდეგ დაარსა ჟურნალი საქართველოს მოამბე რომელიც უმკაცრესი ცენზურის მიუხედავად საქართველოს ეროვნულგანმათავისუფლებელი მოძრაობის მედროშედ იქცა. აღსანიშნავია ასევე გაზეთი ივერია რომელიც 1881-დან  1885- წლამდე გამოდიოდა ამ პერიოდში ილიამ ქართული ლიტერატურა გაამდიდრა   როგორც მხატვრული ისე მეცნიერული ძეგლებითა და თარგმანებით მისი ამაგი ფასდაუდებელია ქართული სკოლის, სწავლა-აღზრდის  და განათლების საქმეში და რაც მთავარია ქართული ენის უფლებათა დაცვაში. სწორედ ამ პერიოდში დგება საკითხი ქართველთა შორის წერ- კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების დაარსების შესახებ.  ილიას მწერლური მოღვაწეობა სამშობლოსთვის საჭირო საქმის აღსრულება იყო და არა პირადი განდიდებისთვის, ის ყოველ პოემას ლექსს თუ მოთხრობას საქართველოს უკეთესი მომავლისთვის საძირკვლის ჩაყრის მიზნით ქმნიდა დაცემულ თანამემამულის აღდგინებას ცდილობდა ჯვარცმული ღვთისთვის  ჯვარცმულ და წამებულ მამულს წინ მიუძღოდა უფლისაკენ
                       ‘’ ღმერთთან მისთვის ვლაპარკობ
                       რომ წარვუძღვე წინა ერსა ‘’
მაცხოვრისგან დაკისრებულ მისიას სწორედ ასე ხედავდა მთელი თავისი ცხოვრება მზიანი სულით განვლო, ყოველთვის ის აგებებდა გულს  საქართველოსთვის დამიზნებულ  ყოველ ბოროტ სიტყვასა თუ ტყვიას, ის გადაუალხავი ზღუდე იყო სამშობლოს ყოველი მტირსათვის, შეუდრეკელად იტანდა სამშობლოსთვის მიყენებულ ყოველ  შეურაცყოფას.
    ილია იყო ყველაფერი საქართველოსთვის ის იყო იდეოლოგი ქვეყნისთვის, ის იყო მწერალი, მეცნიერი, გამომცემელი, იურისტი, ფინანსისტი, ეკონომისტი, მეურნე ,ორგანიზატორი ყველაფერი მოყრილი იყო ერთ გენიაში,  შარავანდედით შემოსილ ერთ თავდადებულ  მამულიშვილში რომელსაც სახელად ილია ჭავჭავაძე ერქვა. მას ერგო ჩაძინებული ,დაბეჩავებული სამშობლო რომელიც ააღორძინა გამოაფხიზლა  სული ჩაბერა თავისუფლების წყურვილით აავსო. ილიამ შექმნა ეპოქა თავისი ეპოქა, რომელიც წიწამურამდე ზიდა მან სიტყვა საქმედ აქცია რადგან  „მოძრაობა და მოძრაობა არის ჩემო თერგო ქვეყნის ღონისა და სიცოცხლის მიმცემი“  სწორედ მოძრაობას და მოქმედებას მიიჩნევდა ილია ქვეყნის განვითარებისთვის აღორძინებისთვის სასიცოცხლო წყაროდ სწორედ ილია იყო ვინც აკრიტიკებდა ქართველთ რათა გამოფხიზლებულიყვნენ სწორედ ილია უვლიდა პატრონობდა ჰფურჩქნიდა  სამშობლოს თითოეულ მამულიშვილს თითოეულ კუთხეს თითოეულ ხეს, ფრინველს,  მდინარეს, ყველაზე კარგად ილია აფასებდა და ხედავდა  იმ მადლს,  იმ წყალობას რომელიც ღმერთს მოუმადლებია საქართველოზე  იმ მთა-ბარს,  მინდორ-ველს, ჰავას ჰაერს რომელშიც მხოლოდ ქართველს უგუბდება სული, ადნება ხორცი. ილია კარგად ხედავდა იმას რომ საჭირო იყო დროისთვის ფეხის აწყობა დღევანდელ  დღის ჩარხზე გამოჩარხვა დღევანდელ ქარ-ცეცხლში გამოფოლადება, დღევანდელ სამჭედურში გამოჭედვა, ხელის გამოძრავება, გარჯა , შრომა და ამ ნაშრომის გაფრთხილება, შენახვა და გამოზოგვა საჭიროებისამებრ ,რადგან დღეს აღარ  არის დრო ხმლით ვაჟკაცობისა, ომისა ეხლა საჭიროა ცოდნა,  ვაჟკაცობა ომისა კი უნდა დღეს რათა სისხლი ჰღვარო  არამედ  ვაჯკაცობა უნდა შრომისა რათა ოფლი ჰღვარო, დღეს მძლეთა-მძლეა შრომა და ცოდნა ხმლიან მტერს გადაურჩით ვერა დაგვაკლო რა, მაგრამ „ შრომით და გარჯით, ცოდნით და ხერხით  მოსეული-კი თან გაგვიტანს, ფეხ-ქვეშიდამ მიწას გამოგვაცლის,სახელს გაგვიქრობს, გაგვიწყვეტს  სახსენებელი ქართველისა ამოიკვეთება ,და ჩვენს მშვენიერს ქვეყანას როგორც უპატრონო საყდარს სხვანი დაეპატრონებიან შრომასა და გარჯას, ცოდნა და ხერხი თუ არ მივაგებეთ, წინ არ დავახვედრეთ წინ არ დავუყენეთ.
   ილიას პირველი სადარდებელი ყოველთვის საკუთარი სამშობლო იყო მისი ყოველი ლექსი პოემა თუ მოთხრობა საქართველოს სიყვარულითაა გაჟღენთილი, ის თითოეულ ქართველზე ფიქრობდა წუხდა  რომ საქართველო ასეთ დღეში იყო წუხდა და ამბობდა „სულ ძილი ძილი როსღა გვეღირსოს ჩვენ გაღვიძება“ მაგრამ საუკუნის გარიჟრაჟზე იმის მაგივრად რომ მოგვესმინა დიდი ქართველის სიტყვებისთვის და გამოგვეღვიძა, ამის ნაცვლად თვით ჩვენი  უპირველესი გულშემატკივარი,  შუბლი საქართველოსი, იდეა საქართველოს თავისუფლებისა ჩვენის ხელით დავაძინეთ სამუდამოდ, თუმცა ის არ მომკვდარა რადგან თითოეული ქართველის გულში ცოცხლობს ეს გენიალური მამულიშვილი.

No comments:

Post a Comment