შოთა რუსთაველი

ვაჟა ფშაველა

ოტო ფონ ბისმარკი

უინსტონ ჩერჩილი (Winston Churchill)

იოსებ სტალინი (ჯუღაშვილი)

ილია ჭავჭავაძე

ძალა და ურთიერთდამოკიდებულება ინფორმაციულ ხანაში

ძალა და ურთიერთდამოკიდებულება ინფორმაციულ ხანაში  ( Robert Keohane and Josef Nye)


სახელმწიფოს მოქნილობა 
     მთელი მეოცე საუკუნი განმავლობაში  მოდერნისტები აცხადებდნენ რომ ტექნოლოგია შეცვლიდა მსოფლიო პოლიტიკას. 1910 წელს ნორმან ანგელმა განაცხადა რომ ეკონომიკური ურთიერთდამოკიდებულებამ მიანიჭა ომებს ირაციონალურობა და ელოდება იმ დღეს როდესაც ისინი გახდება მოძველებული. მოდერნისტებმა  1970 იანებში  ტელეკომუნიკაციები და თვითმფირანვებით მოგზაურობაში დაინახეს  როგორც ახალი გლობალური სოფლის შექმნა და დაიჯერეს რომ ტერიტორიული სახელმწიფო, რომელიც დომინირებდა მსოფლიო პოლიტიკაში  ფეოდალური ხანიდან დაკნინდებოდა, არასახელმწიფოებრივი აქტორების ჩანაცველებით, როგორიც არის  მულტიეროვნული კორპორაციები, ტრანსნაციონალური სოციალური მოძრაობა, და საერთაშორისო ორგანიზაციები. სხვადასხვა ექსპერტები  ამტკიცებენ რომ ინფორმაციული რევოლუცია ასრუელბს იერარქიულ ბიუროკრატიას და უძღვება ახალ ელექტრონულ ფეოდალიზმს.
     წინა თაობის მოდერნისტები ნაწილობრივ მართლები იყვნენ. ანგელსის გაგება იმის თაობაზე რომ ომი ბიძგს მისცემდა ურთიერთდამოკიდებულებას იყო შორსმჭრეტველური: პირველი მსოფლიო ომი იყო უპრეცედენტო არა მარტო ბრძოლის ველზე  ნგრევის თვალსაზრისით, არამედ სოციალურ და პოლიტიკურ სისტემაზეც, რომელიც აყვავდა შედარებით მშვიდობიან პერიოდში 1815 წლიდან. როგორც მოდერნისტებმა იწინასწარმეტყველეს 1970 იანებში მრავალერვნული კორპორაციები, არასამთავრობო ორგანიზაციები (NGO)  და გლობალური ფინანსური ბაზარი გახდა განუზომლად დიდი მნიშვნელობის, მაგრამ სახელმწიფო იყო უფრო მოქნილი ვიდრე ეს მოდერნისტები ვარაუდობდნენ, სახელმწიფოები აგრძლებენ  ხელმძღვანელობას მსოფლიო ხალხების თავისუფალ უმრავლესობაზე  და კონტროლდება მატერიალური რესურსი უმეტეს მდიდარ სახელმწიფოში.
     1910 და 1970 იანებში მოდერნისტები მართლები იყვნენ მიმართულების  შეცვლის საკითხში თუმცა მარტივები მის შედეგებთან დაკავშირებით, მსგავსად ინფორმაციული რევოლუციის ექსპერტებისა ისინი ტექნოლოგიას პირდაპირ უკავშირებენ პოლიტიკურ შედეგებს თუმცა მხედველობასი არ იღებენ რწმების უწყვეტობას, ინსტიტუტების გამძლეობას და ლიდერისათვის ხელსაყრელი  სტრატეგიის არჩევას. ისინი შეცდნენ იმის ანალიზში რომ ძალაუფლების მპყრობელს  თუ როგორ შეეძლო ფორმა მიეცა ან დაემახინჯებინა ურთიერთდამოკიდებულების ნიმუშები რომელიც კვეთს ეროვნულ საზღვრებს.
     20 წლის წინ ჩვენ წიგნში "ძალა და ურთიერთდამოკიდებულება"  გავაანალიზეთ პოლიტიკა ისეთი ტრანსნაციონალური  საკითხებით როგორიცაა მონეტარული ურთიერთობა, ოკეანის მეთვალყურეობა, ვწერდით რომ მოდერნისტების ხედვა სწორედ ფუნდამენტურ ცვლილებებზე რომ  ახლა მიმდინარეობს, მაგრამ ისინი ხშირად გვარწმუნებდნენ  არასაკმარისი ანალიზით, რომ ტექნოლოგიური მიღწევა,  სოციალური და ეკონომიკური ტრანზაქციები გაზრდა წაუძღვებოდა  ახალი მსოფლიოსაკენ სადაც სახელწიფოები და მათი ძალაზე კონტროლი არ იქნებოდა მნიშვნელოვანი. ტრადიციონალისტები არიან მოხრეები მოდერნისტული ხედვისა, მიანიშნებენ იმაზე თუ  როგორ გრძელდება სამხედრო  ურთიერთდამოკიდებულება,მაგრამ უჭირთ სწორად ახსნან დღჶვანდელი მრავალგანზომილებიანი  ეკონომიკური, სოციალური და ეკოლოგიური ურთიერთდამოკიდებულება. ეს არის ისევ მართალი ინფორაციული ხანისათვის, რომელშიც კიბერსივრცე არის თვითონ ადგილი ყველგან და არსად.
     ახალი კიბერსივრცის ექსპერტები მსგავსად მოდერნისტებისა ხშირად ეპარებათ ის რომ ახალი სამყარო რამდენად ნაწილობრივ ფარავს,  და ეყრდნობიან ტრადიციულ მსოფლიოს რომელშიც ძალაუფლება დამოკიდებულია გეოგრაფიულად დაფუძნებულ ინსტიტუტებზე.  1998-ში 100 მილიონი ადამიანი იყენებდა ინტერნეტს, მაშინაც კი როცა ამ რიცხვმა მიაღწია მილიარდს 2005-ში  როგორც ზოგმა ექსპერტმა იწინასწარმეტყველა ხალხის დიდი ნაწილი  არ არის ინტერნეტის მომხმარებელი მეტიც გლობალიზაცია არის შორს სამყაროსგან. მსოფლიო მოსახლეობის  სამი მეოთხედს არ აქვს  საკუთარი ტელეფონი,  უფრო ნაკლებს  მოდემი და კოპმპიუტერი, ამრიგად კანონები საჭირო იქნება  რომ ვუხელმძღვანელოთ კიბერსივრცეს, არამხოლოდ სამართლიანი მომხმარებლების კრიმინალებისგან დასაცავად, არამედ ინტელექტუალური ქონების უფლებების დაზღვევისათვის. კანონები ითხოვს მმართველს,როგორც საჯარო მმართველობის ფორმებში ისე კერძო ან საზოგადოებრის მართვისას, პოლიტიკის კლასიკური საკითხია ვინ უნდა მართოს და როგორი პირობებით ეს ცნება ასევე შეესაბამება კიბერსივრცეს როგორც რეალურ სამყაროს. 

ლიბერალიზმი (პლურალიზმი)

    ლიბერალები ფოკუსირებას  აკეთებენ ადამიანის დადებით მხარეებზე, თუმცა არ უარყოფენ ათ ავ თვისებებსაც, თუმცა ადამიანები არიან რაციონალურები, რაც ლიბერალიზმის გაგებით იმაში გამოიხატება რომ ადამიანებს აქვთ საერთო ინტერესები და მათ მისაღწევად ისინი ითანამშრომლებენ იმიტომ რომ თანამშრომლობას მოაქვს სარგებელი ყველასათვის.
    კიდევ ერთი ამოსავალი წერტილი ისაა რომ ადამიანური გონიერება დაძლევს შიშს და მით გამოწვეულ ლტოლვას ძალისა და ძლიერებისადმი, ამ პროცესს კი კაცობრიობის პროგრესად აღიქვავენ.
    განსხვავება ლიბერალიზმსა და რეალიზმს შორის ისაა რომ სახელმწიფოს რეალიზმი განიხილავს როგორც ძალისა და ძლიერების კონცენტრაციას, ხოლო ლიბერალები როგორც კონსტიტუციურ წარმონაქმნს, რომელიც აწესებს და მეთვალყურეობს კანონის უზენაესობას,ასეთი სახელმწიფოები კი პატივს სცემენ ერთმანეთს და ემორჩიელებიან საერთაშორისო სამართალს რომელიც ურთიერთგაგების პრინციპს ემყარება. ლიბერალური თეორია იყოფა რამდენიმე მიმდინარეობად:

• დემოკრატიული მშვიდობის თეორია
• საერთაშორისო უსაფრთხოების თეორია
• სოციოლოგიური ლიბერალიზმი
• ურთიერთდამოკიდებულების თეორია
• ინსტიტუციური ლიბერალიზმი 

    სოციოლოგიური ლიბერალიზმის ამოსავალი წერტილი ის არის რომ საერთაშორისო ურთიერთობები არ არის მხოლოდ სახელმწიფოთაშორისი ურთიერთობები, არამედ ის მოიცავს ტრანსნაციონალურ ანუ ადამიანებს,ჯგუფებს, ორგანიზაციებს შორის ურთიერთობებს, რომლებიც სხვადასხვა ქვეყნებს ეკუთვნიან, ეს არის ურთიერთგადამფარავი, ურთიერთობები ხალხებს შორის რომელიც არის უფრო თანამშრომლური ვიდრე სახელმწიფოებს შორის.
    ურთიერთდამოკიდებულება საერთაშორისო ურთიერთობებში ნიშნავს რომ მთავრობები და ხალხები განიცდიან სხვა ქვეყანაში მომხდარი მოვლენების ზეგავლენას  " პეპლის აფრენა ერთ ქვეყანაში იწვევს ქარიშხალს მეორე ქვეყანაში"  ანუ ცვლილებები ერთ ქვეყანაში ამა თუ იმ დონეზე იქნება ეს ეკონომიკის, სამხეხდრო თუ პოლიტიკური სფერო ზეგავლენას ახდენს სხვა ქვეყნებზეც. ამ საკითხზე მნიშვნელოვანი ნაშრომია ჯოზეფ ნაისა და რობერტ კიოჰანის  " ძალა და ურთიერთდამოკიდებულება" და "ძალა და ურთიერთდამოკიდებულება ინფორმაციულ საუკუნეში"  ბოლო სტატიაში სიახლე ის არის რომ მათ ყურადღება მიაპყრეს საერთაშორისო ურთიერთობებში ინფორმაციის მნიშვნელობას და თქვეს რომ ახალ საუკუნეში საინფორმაციო ტექნოლოგია შეიძლება იყოს ყველაზე მნიშვნელოვანი რესურსი. საინფორმაციო რევოლუციამ მნიშვნელოვნად შეცვალა საზოგადოეათაშორისი კონტაქტები თუმცა სამხედრო ძალა და უსაფრთხოება კვლავ ინარჩუნებენ მნიშვნელობას საერთაშორისო ურთიერთობებში.
    ინსტიტუციური ლიბერალები ამბობენ რომ საერთაშორისო ინსტიტუტებს შესწევთ ძალა ხელი შეუწყონ თანამშრომლობას და უფრო სათუთი გახადონ ის თუმცა შორს არიან იმ აზრისგან რომ მათ შეუძლიათ გარდაქმნან საერთაშორისო ურთიერთობები ან ჩაანაცვლონ ანარქია სხვა ტიპის წესრიგით, ისინი იზიარებენ რეალიზმის ძირითად პოსტულატებს თუმცა ისინი უფრო ოპტიმისტურად უყურებენ მომავალს რადგან ინსტიტუტებს და რეჟიმები ხელს უწყობენ თანამშრომლობას. ინსტიტუციონალიზაცია ანუ ინსტიტუტების ხელის შეწყობის ხარისხი სხვადასხვა სფეროში თანამშრომლობისათვის, იყოფა ორ განზომილებად: სიღრმისეულად და ფოკუსის მიხედით, ფოკუსი შეეხება იმ საკითხებს რომლებსაც ინსტიტუტები ეხება სიღრმე იზომება სამი კომპონენტის მეშვეობით: ერთგვაროვნება,  კონკრეტულობა და ავტონომიურობა, ასევე იყოფა რეგიონულ და საერთაშორისო ორგანიზაციებად.

ჯორჯ ორუელი ( ერიკ არტურ ბლერი)

•  ვინც აკონტროლებს წარსულს ის აკონტროლებს მომავალს, ვინც აკონტროლებს აწმყოს ის აკონტროლებს წარსულს

• ვიდრე არ შეიგნებენ არასოდეს აჯანყდებიან და ვიდრე არ აჯანყდებიან ვერაფერს შეიგნებენ

• მიზან მიმართულმა ადრეულმა წვრთნამ თამაშებმა და ცივმა წყალმა, ნაგავმა, რითაც უტენიდნენ თავებს სკოლაში, დამსმენთა გაერთიანებასა თუ ახალგაზრდულ ლიგაში, ლექციებმა, პარადებმა, სიმღერებმა, ლოზუნგებმა, და საბრძოლო მუსიკამ მათ მთლიანად დაუშრიტა ბუნებრივი გრძნობა

• უინსტონმა ხელები დაუშვა და ნელა ჩაისუნთქა გონებით ორაზრის ლაბირინთებში დაძრწოდა, აქ საჭირო იყო ერთდროულად გცოდნოდა და არ გცოდნოდა, გაცნობიერებული გქონოდა მთელი სიმართლე და თან გამართული სიცრუე გელაპარაკა, თანაბარი რწმენით გეტარებინა ორი ურთიერთგამომრიცხავი შეხედულება, ლოგიკა გამოგეყენებინა ლოგიკის წინააღმდეგ, უკუგეგდო ზნეობა და თან მოგეწოდებინა მისკენ, გქონოდა რწმენა იმისა რომ დემოკრატია შეუძლებელია მაგრამ ამასთანავე იმისიც რომ პარტია დემოკრატიის მცველია, დაგევიწყებინა რისი დავიწუებაც მოგეთხოვებოდა შემდეგ კი საჭიროებისამებრ კვლავ გამოგეხმო ხსოვნაში ბოლოს ისევ ამოგეშალა მეხსიერებიდან, უწინარეს ყოვლისა კი მიგემართა აზრობრივი პროცესი თვით ამ პროცესის საწინააღმდეგოდ, აი როგორ უნდა დახვეწილიყავი საბოლოოდ! შეგნებულად გამოგეწვია შეუგნებლობა თვით სიტყვა ორაზრის დავიწყებაც კი ორაზრის გამოყენებას ითხოვდა

•  ჩვენ იმ წერტილამდე დაგშლით საიდანაც უკან დასაბრუნებელი გზა არ არსებობს, აქ ისეთი რამეები შეგემთხვევათ 1000 წელიც რომ იცხოვროთ- ვეღარასოდეს გამოკეთდებით, აღარასოდეს გექნებათ ჩვეულებრივი ადამიანური გრძნობა, თქვენ შიგნით ყველაფერი მოკვდება, ვეღარასოდეს შეიყვარებთ, ვერ იმეგობრებთ ვერ გაიცინებთ, ვეღარ განიცდით ცხოვრების სიხარულს, ცნობისწადილს, სიმამაცეს, სხვებთან ერთობას, მთლად გამოფუტუროვდებით, ჩვენ ჯერ მთლიანად დაგაცარიელებთ შემდეგ კი ჩვენით აგავსებთ

1984

ევროპაცენტრიზმი ლიბერტარიანიზმი

                                                        ევროპაცენტრიზმი 
 ევროპაცენტრიზმი ეთნოცენტრიზმის ერთ-ერთი ნაირსახეობაა( როგორც ლოგოცენტრიზმი, ანთროპოცენტრიზმი) რომელიც მიიჩნევს რომ ევროპა თავისი კულტურით ფასეულობებითა და ღირებულებებითი იდეალებით წარმოადგენს მსოფლიოს ცენტრს , სოციალურ-კულტურული მოწყობის ნიმუშს ჭეშმარიტ უკანასკნელ ინსტანციას. მისი თანამედროვე ტენდენციები ვლინდება სხვადასხვა სახის ევროპულ გაერთიანებათა შექმნასა და გაფართოებაში (ევროკავშირი, ევროსაბჭო) რომლებისკენაც მიისწრაფვიან სხვადასხვა ქვეყნები მათ შორის არაევროპულებიც

                                                       ლიბერტარიანიზმი
ლიბერტარიანიზმი იდეურ პოლიტიკური მიმართულებაა, რომლისთვისაც დამახასიათებელია სახელმწიფოს როლისა და ფუნქციების აბსოლიტურ მინიმუმამდე  დაყვანა, ამ რწმენას საფუძვლად უდევს კერძო საკუთრებისა და საბაზრო ეკონომიკის პრინციპების ჯანსაღი სოციალური ცხოვრების ბაზისურ პრინციპებად გამოცხადება. ლიბერტარიანელები გამოდიოდნენ ადამიანის ბუნებრივი მოტვაციით ნაკარანხევი ქცევის ნებისმიერი შეზღუდვის წინააღმდეგ სულ ერთია საქმე ეხება ოჯახს რელიგიას თუ სახელმწიფოს.
                                    
                                                             პლურალიზმი
პლურალიზმი  არის იდეალისტური მოძღვრება რომელიც უარყოფს სამყაროს ერთიანობას და ამტკიცებს რომ მას საფუძვლად უდევს მრავალი ერთმანეთთან დაუკავშირებელი სულიერი არსი.  პოლიტიკურად ნიშნავს- სახელმწიფოს მმართველობის მრავალპარტიულ ფორმას რომელიც მნიშვნელობას ანიჭებს საზოგადოებრივი  ეკონომიკურ კულტურულ პოლიტიკური ინსტიტუციების მრავალფეროვნებას.

                                                              დემაგოგია
დემაგოგია ესაა ცრუ დაპირებებით ფარისევლობით გავლენის მოხდენა  ადამიანებზე, პოლიტიკურად შეუგნებელ მასებზე მათი ნდობის მოსაპოვებლად

ვაცლავ ჰაველი

"სამანიპულაციოდ ხელისუფლების გამოყენება სახალხო კონტროლად იწოდება, ხელისუფლების თვითნებური გამოყენება კანონიერების დაცვად, კულტურის რეპრესია მის განვითარებად, იმპერიის გავლენის ექსპანსია წარმოდგენილია როგორც დაჩაგრულთა დაცვა, თავისუფლების გამოხატვის შეუძლებლობა უმაღლესი თავისუფლებაა, არჩევნების გაყალბება უმაღლესი დემოკრატია, დამოუკიდებელი აზროვნების აღკვეთა მსოფლიოში ყველაზე მეცნიერული შეხედულებების ქონა, სამხედრო ოკუპაცია ძმური დახმარება. იმის გამო რომ რეჟიმი თავისივე სიცრუის ტყვეა იგი აყალბებს ყველაფერს, იგი აყალბებს წარსულს იგი აყალბებს აწმყოს იგი აყალბებს მომავალს, იგი აყალბებს სტატისტიკას. თავს ისე აჩვენებს თითქოს უძლიერესი და უპრინციპო პოლიციის აპარატი არ გააჩნდეს, თითქოს პატივს სცემდეს ადამიანის უფლებებს, თითქოს არ დევნიდეს არავის, თითქოს არაფრის ეშინოდეს თავს ისე აჩვენებს თითქოს თავს არ აჩვენებდეს"


"ძალა უძალოთა"

ჟან ჟაკ რუსო

 "საზოგადოებრივი ხელშეკრულება" 

"თავისუფალ არსებად შობილ ადამიანს ყველგან ბორკილი ადევს"

"ემილი ანუ აღზრდის შესახებ"

"აღზრდის მიზანია მისცეს საზოგადოებას სასარგებლო ადამიანი ცხოვრება-აი ხელობა რაც მინდა ვასწავლო მას, მე მჯერა ჩემი ხელიდან გამოსული იგი არ გახდება არც მოსამართლე არც ჯარისკაცი არც მღვდელი, უწინარეს ყოვლისა ის იქნება ადამიანი"


"ჟიული ანუ ახალი ელოიზა"

"თითოეული ადამიანი სასრგებლოა კაცობრიობისათვის მარტო იმითაც კი რომ არსებობს"

"საყვარელი არსების სიკვდილის ამბავი ესოდენ საშინელია რომ კაცს შვებას ჰგვრის ყოველგვარი სხვა საზარელი აზრი " 

"გონება უფრორე შეზღუდული ხდება იმისდა მიხედვით თუ როგორ იხრწნება სული "

 

 

 

თომას ჰობსი

"ყოველი ადამიანი მოყვასისგან იმავე საზომით შეფასებას მოელის რითაც თვითონ აფასებს საკუთარ თავს, ხოლო უპატივცემულობისა თუ შეუფასებლობის ნებისმიერი გამოვლინებისთანავე ბუნებრივად ცდილობს მეტი დაფასება წაგლიჯოს აბუჩად ამგდებთ, ზოგს იძულებით და სხვებს კი ამ იძულების მაგალითის ჩვენებით"

"ლევიათანი"

ფრიდრიხ ნიცშე

"ჭეშმარიტად ადამიანებმა თვითონ მიანიჭეს საკუთარ თავს თავიანთი კეთილიცა და ბოროტიც, ჭეშმარიტად მათ ეს არავისგან და არსაიდან არ აუღიათ არ უპოვიათ არც ზეციურ ხმად ჩასმენიათ მხოლოდ ადამიანი ადებს ფასს საგნებს თავის გადასარჩენად, მხოლოდ მან დაადგინა მნიშვნელობა საგნებისთვის ადამიანური მნიშვნელობა, ამიტომაც უწოდებს თავს ადამიანს- ანუ შემფასებელს" 

 " ასე იტყოდა ზარატუსტრა"

თაობა; ტრადიცია; ნაციონალიზმი; კულტურა;

                                                   ნაციონალიზმი
გამაერთიანებელი, აღმშენებლობის სოლიდარობის თვითგამორკვევის,პოლიტიკურ და ეკონომიკური დამოუკიდებლობის, ანტიკოლონიალიზმის, ძმობის ფაქტორია და ამავე დროს იგი კოლონიური ექსპანსიის იმპერიალიზმის აგრესიის ნგრევის ექსპლუატაციის ტოტალიტარიზმის ფაქტორიცაა, ნაციონალიზმი შედეგებში ვხედავთ პატრიოტიზმის დამოუკიდებლობის კულტურულ აღორძინების ეკონომიკური განვითარებას და ამავე დროს კარჩაკეტილობას პროვინციალიზმს კონფლიქტებს შოვინიზმს ფაშიზმს ბელადებს გათიშვას აგრესიას გენოციდს.



                                                       ტრადიცია
ტერმინი აღნიშნავს იმ იდეებს პოლიტიკურ პრაქტიკასა და ინსტიტუტებს რომელბმაც დროის გამოცდას გაუძლეს და საზოგადოებას წინა ეპოქებიდან გადმოეცა  მემკვიდრეობით ჩვეულებრივი გაგებით ტრადიცია აღნიშნავს განგრძობითობას მემკვიდრეობითობას თაობებს შორის. ტრადიცია გამოკვეთილია პროგრესთან და რეაქციასთან  შეპირისპირებისას კერძოდ  თუ პროგრესი წინსვლას, წარსულზე დაშენებას ნიშნავს  ხოლო რეაქცია საათის ისრების უკან დაბრუნებას, ტრადიცია უპირველეს ყოვლისა წარსულის შენარჩუნებას ან განგრძობას ნიშნავს.
     სოციოლოგიის თვალსაზრისით ტრადიციები სოციალური ან კულტურული მემკვიდრეობის ელემენტებია, რომელბიც თაობიდან თაობას გადაეცემა და სოციალურ ჯგუფში ხანგრძლივად შენარჩუნდება, ტრადიიც სახით გვევლინება გარკვეული საზოგადოებრივი დანაწესები, ნორმები, და ქცევის წესები,დამოკიდებულებები კონკრეტული მორალური და ზნეობრივი ღირებულებებისადმი,ადათები და წეს-ჩვეულებები



                                                         თაობა
სოციალურ-ასაკობრივი კატეგორია ნომინალური ჯგუფი დემოგრაფიულად თაობა არის ასაკობრივი ჯგუფი დროის დაახლოებით ერთსა და იმავე პერიოდში დაბადებული ადამიანების ერთობლიობა. თაობად მიჩნეულია დროის შუალედი დაახლოებით 30 წელი, რომელიც თითოეულ ბუნებრივ თაობებს აშორებს შემდგომისაგან, ე.ი პერიოდი გარკვეულ ასაკობრივ ერთობლიობის დაბადებასა და მათი შვილების დაბადებას შორის. გენეალოგიის თვალსაზრისით თაობებს აღნიშნავს საერთო წინაპრისგან წარმოშობილი კოჰორატს ხოლო სოციოლოგიის თვალსაზრისით თაობა ნიშნავს საზოგადოების იმ წევრთა ასაკობრივ ჯგუფს რომლებიც არა მარტო ერთსა და იმავე დაიბადნენ, არამედ საერთო ცხოვრებისეული გამოცდილება ინტერესები შეხედულებები,აღქმის უნარი და იდენტური თვითცნობიერება აქვთ.


                                                            კულტურა
     კულტურა ლათინური ზმნიდან  colo წარმოდგება და ნიშნავს (ნიადაგს) მოვლას, დამუშავებას ზრუნვას, კულტურა ისაა რაც გადაეცემა ის არის სოციალური მემკვიდრეობა ,კულტურა ისაა რასაც სწავლობენ, ის სოციალიზაციის პროცესში შეძენილი საყოველთაოდ მიღებული ანუ საზოგადოებისთვის საერთო ნორმების და ღირებულებების ერთობლიობაა და სისტემა. კულტურის შემადგენელი ელემენტებია: 1 ენობრივი ფენომენები 2 ცნებებს შორის მიზეზ-შედეგობრივი და ფუნქციონალური კავშირების გამომხატველი ურთიერთობები 3 ღირებულებები რომელბიც დაკავშირებულია მიზნებთან რისი მიღწევისაკენაც საზოგადოება ისწრაფვის 4 წესები და ნორმები რომლებიც არეგულირებს ადამიანთა ქცევას

იდენტობა მერიტოკრატია ანტაგონიზმი ეტატიზმი ექსტრემიზმი პატერნალიზმი კონფორმიზმი

                                                             იდენტობა
    იდენტობა  არის თავისთავადობის შეგრძნება რომელიც ბავშვს უყალიბდება ზრდის პროცესში, ესაა ინდივიდის თვითცნობიერების მნიშვნელოვანი კომპონენტი-წარმოდგენების სისტემა საკუთარ თავსა და თვისებებზე, უნარებზე, გარეგნობაზე სოციალურ ღირებულებაზე. ამ წარმოდგენების საფუძველზე ადამიანი ააგებს ურთიერთობებს თავის თავთანაც და სხვებთანაც.

                                                       მერიტოკრატია

მერიტოკრატია არის საზოგადოების ელიტური ნაწილი, რომლისადმი მიკუთვნებულობა განისაზღვრება არა ჩამომავლობით ან სოციალური მდგომარეობით,არამედ პიროვნული უნარებითა და ინდივიდუალური ძალისხმევით, ის არის ნიჭისთვის ფართო და ღია გზის პრინციპი ეს არის  ნიჭის უზენაესობა

                                                         ანტაგონიზმი

ანტაგონიზმი პოლიტიკური დაპირისპირების უკიდურესი ფორმა რომელიც ხასიათდება პოლიტიკური ჯგუფების ინტერესების შეურიგებლობით, ანტაგონისტური წინააღმდეგობა და კონფლიქტების დაძლევა და მათი გადაჭრა შესაძლებელია მხოლოდ მთელი სისტემის რადიკალურად შეცვლით



                                                             ეტატიზმი
სახელმწიფოს ჩარევა საზოგადოების ეკონომიკურ სოციალურ და კულტურულ ცხოვრებაში, სამეცნიერო და სხვა საქმიანობაში.ეტატიზმი საზოგადოების პოლიტიზაციის ერთ-ერთი გამოვლინებაა როდესაც პოლიტიკა რაციონალური ურთიერთქმედების ზღვარს სცდება და ცდილობს განსაზღვროს ცხოვრების თითოეული სფეროს ფუნქციონირება რის შედეგადაც ზღუდავს და აფერხებს მას




                                                         ექსტრემიზმი
პოლიტუკური პრობლემების უკკიდურესი გზებითა და საშუალებებით გადაჭრისაკენ მიდრეკილება, ექსტრემიზმი პოლიტიკაში გულისხმობს დასახული მიზნებისა და ამოცანების მისაღწევად ყველაზე რადიკალური საშუალებების მოხმობას მათ შორის ძალადობის, ტერორის გამოყენებას. მისი
 ძირითადი წყაროა პოლიტიკური და სოციალური სტრქტურების დეფორმაცია არასწორი ნაციონალური და ეკონომიკური პოლიტიკა. თანამედროვე ეპოქისათვის დამახასიათებელია ექსტრემიზმის სხვადასხვა სახეობა როგოც მემარცხენე ასევე მემარჯვენე ტიპის, დამოუკიდებელი თემაა ისლამური ექსტრემიზმი რაც თანაბრად ვრცელდება შიიტურ და სუნიტურ სახესხვაობებზე



                                                         პატერნალიზმი
სოციალური პარტნიორობის ქველმოქმედების საზოგადოების სოციალურად ნაკლებად დაცულ ნაწილზ ზრუნვის თეორია, პოლიტიკა და პრაქტიკა. მიზნად ისახავდა კონფლიქტრური საზოგადოებებში არსებული სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური წინააღმდეგობების დაძლევას


                                                        კონფორმიზმი
პოლიტიკაში გულისხმობს შემგუებლობას არსებულ რეჟიმთან,გაბატონებულ შეხედულებებთან პასიურ შეგუებას, ხასიათდება საკუთარი ხედვის, თვალსაზრისის პოზიციის არარსებობით,იმით რომ ადამიანი არაპრინციპულად მიჰყვება ნებისმიერ სულ უფრო მზარდი ძალით თავსმოხვეულ შეხედულებებს

სოციალურ_პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი

 ესაა ლექსიკონი რომელშიც თავმოყრილია პოლიტიკური და სოციალური მეცნიერებების ძირითადი ტერმინები და მათი განმარტებები, ზოგიერთის მნიშვნელობა შეიძლება მოკლედ იყოს მისი მრავალმნიშვლობიდან და კომპლექსურობიდან გამომდინარე, მაგალითად ნაციონალიზმი რომელიც საკმაოდ რთუალდ განსასაზღვრია რადგან ის მოიცავს ძალიან ბევრ რამეს აქედან გამომდინარე აქ ეს ტერმინი იქენბა მოკლედ და გასაგებ  ენაზე გადმოცემული. ტერმინების განმარტების მიზანია წარმოდგენა შეგვიქმნას ისეთ მცნებებზე რომლებსაც საკმაოდ ხშირად ჩვენც ვიყენებთ ყოველდღიურ ცხოვრებაში 

The Merchant of Venice (briefly)

The Merchant of Venice

There was a merchant, Antonio, who lived in Venice. Everybody liked Antonio because he was a good mam. He had many ships that travelled to other countries. He sold things to people in these other countries, and bought things from them. At the time of our story, Antonio's ships were all at sea.

Antonio had many friends, but his dearest friend was called I3assanio. He loved Bassanio very much. When Bassanio's father died, he left his son a lot of money. But Bassanio soon spent it all; he became poor and very unhappy.

Bassanio was in love with Portia, a lady from Belmont, near Venice. Portia's father died and left her all his money So Portia was beautiful and very rich. Bassanio was sad because he had no money He knew that many rich young men went to Belmont. They all hoped to marry Portia. So he asked Antonio to lend him 3,000 gold pieces for the journey.

`I haven't any money now,' replied Antonio. `All my money is with my ships at sea. I'm waiting for them to return.

`But many people here know me and will lend money to me. I'll pay it back when my ships return. Go and find me a money­lender.Then I'll lend the money to you.You can go to Belmont and marry Portia:

So Bassanio went to a money-lender. This man's name was Shylock.

Shylock had a lot of money, but he loved it too much. He lent money to merchants. But they had to pay him back a lot more money than they borrowed. Antonio didn't like Shylock's way of doing business and Shylock didn't like Antonio either.

`Antonio is kind and will lend his money to everyone,' Shylock thought. `People only have to pay back what they

borrowed. He makes things very difficult for me. And he often tells the other merchants that my way of doing business is wrong. He's my enemy and I can't forgive him:

Bassanio asked Shylock to lend Antonio 3,000 gold pieces for three months.This made Shylock very happy.

` Now at last I have a way to catch Antonio,' he said to himself. `I can make things very difficult for him.'

When Shylock met Antonio, he said to him, `You don't like my way of making moneyYou've often called me a"dog" in the past. But now you've come to me because you need my help.You want me to lend you money But what shall I say to you ? Does a " dog " have money? Can a "dog" lend a person 3,000 gold pieces? Shall I lend you money because you called me a"dog"?'

But Antonio wasn't afraid of Shylock.

` If you decide to lend me money,' he replied, ` don't lend it to me as a fi-iend. Lend it to me as an enemy. Then if I can't pay you back, you can punish me for it:

`But I want to be your friend,' said Shylock. `I want to forget what you've done to me in the past. I'll lend you 3,000 gold pieces and you don't have to pay me back more than that.'

` That's very good of you, Shylock,' said Bassanio.

Then Shylock laughed and said, `But now let's have a little joke. If you don't pay me back 3,000 gold pieces at the end of three months, you must give me a pound of your flesh. I'll cut the flesh from a part of your body as I like. Do you agree ?'

Antonio thought that this was a good joke. So he laughed and agreed. But Bassanio was afraid and said, `Please don't agree to this stupid idea of Shylock's. I don't want you to borrow money in this way. Shylock really will do what he says. He really will take your flesh:

` Don't be afraid,' replied Antonio. ` My ships will return in two months and bring me plenty of money.'

So Antonio borrowed the money from Shylock and gave it to Bassanio.

Before he died, Portia's father made a plan. He wanted to be sure that his daughter found a good husband. ` I'm afraid that a lot of young men will want to marry Portia,' he thought. ` They will choose her because she's rich. So I shall leave three small boxes ­a gold one, a silver one and a lead one. To win Portia, the man must choose the right box:

Later, after her father's death, Portia was sitting with another young lady called Nerissa. Nerissa was a servant, but she was also a good friend of Portia. They were talking about all the young men who wanted to marry Portia. Then another servant came into the room.

`A prince has just arrived from Africa,' he said.

Portia showed the prince the three boxes.The prince carefully read everything that was written on each box.

On the gold box were the words, ` Choose me. You will get what many men want.'

On the silver box were the words, `Choose me.You will get what you should get.'

And on the lead box were the words, ` Choose me. You must give everything that you have:

` My picture is inside the right box,' said Portia. ` If you choose it, I am yours. Now choose ! '

The prince studied the words on all three boxes again. Finally he said, `Everybody in the world wants gold and everybody in the world wants Portia. So the gold box is the right box.Yes, I'll choose the gold box.'

Portia gave the prince the key to the gold box and he opened it. But when he saw inside it, he was very surprised. There was a picture of a dead man.

There was also a piece of paper in the box, and these words were written on the paper :

` Many things shine brightly but they are not always gold.' The prince left with a sad heart. But Portia was very pleased to see him go.

•

Next a French prince came to Belmont. He was very proud, so he chose the silver box. He read the words, ` Choose me.You will get what you should get:

` Fine,' said this proud prince, ` I'm a great man, so clearly I should get a beautiful and rich lady like Portia:

But when he opened the box, he found a picture inside. It was not a picture of Portia, but the head of a stupid man. There was also a piece of paper in the box. It said :

` Many stupid men are covered in silver.'

` I've been stupid too,' said the prince, and went away.

Then a servant came to Portia and said, `A young man from Venice is on his way here. He wants to try and win you.' This young man was, of course, Bassanio.

When Bassanio arrived, he had many servants with him. One of them was called Gratiano. Gratiano was a servant, but he was also a good friend of Bassanio.

When Portia saw Bassanio, she fell in love with him. Now she became afraid. She didn't want Bassanio to choose the wrong box. So she said to him, `Please wait a day or two before you choose. If you choose the wrong box, I won't see you again. I can teach you how to choose the right box. But I've promised not to do that.'

`No, I'm too nervous to wait,' answered Bassanio. `I'll choose now.'

Bassanio studied the words on the gold and silver boxes carefully. He thought, ` The gold and silver boxes seem to promise fine things. But beauty on the outside does not always mean beauty on the inside. The lead box doesn't promise anything. It tells me to give, and to be ready to lose everything. Well, I'm ready to give everything to Portia. So I choose the lead box:

Portia gave him the key and he opened the lead box. Inside the box was Portia's picture and a piece of paper with these words on it :

` If you're pleased with this, kiss your lady.'

Bassanio was very happy. He turned to Portia and said, `Dear lady have I really won you? Will you be mine?'

`Yes, Bassanio,' replied Portia. `I don't want great things for myself, but for you I'd like to be a thousand times more beautiful and ten thousand times richer. Take me, and everything that belongs to me.'

Portia took a ring ofl~ her finger and gave it to Bassanio.

` Take this ring, dear Bassanio,' she said to him. ` When you stop wearing it, that will be the end of our love:

` I'll die before anyone takes this ring from my finger ! ' cried Bassanio.

As Portia and Bassanio continued to talk about their love, Nerissa and Gratiano came to them.

Nerissa said, ` We hope that you'll be very happy in your marriage: `Yes,' said Gratiano. `And Nerissa and I have some wonderful news. We're going to get married too:

As the four happy people were talking about their weddings, a man from Venice arrived with a letter from Antonio. Bassanio opened the letter and began to read it.

While he was reading the letter, Portia looked at Bassanio's face. ` I'm sure that there's very bad news in this letter,' she thought. `But what's happened?' To Bassanio she said,`I'm half of you,so I must have half of your problems. Tell me what's in the letter.'

` Dearest Portia,' Bassanio replied, ` this letter brings terrible news.' Then he read the letter to her :

Dear Bassanio,

My ships are all lost. Now 1 have no money, so 1 cannot pay Shylock. 1 must Qive lvim a pound of my fiesh, as we agreed. But if 1 do that, it will kill me. So please forget about the money that you borrowed from me. 1 only want to see you uow before 1 die.

Antonio

` You must return to Venice immediately,' said Portia. ` But first let's get married. Then I can give you enough gold to pay Shylock twenty times. When it is paid, bring Antonio back here with you.'

•

Portia and I3assanio got married, and Nerissa and Gratiano married too. After the weddings, the two men hurried back to Venice.

After they left, Portia thought of a clever way to save Antonio. A good friend of hers was a famous judge. She asked her friend to lend her his judge's clothes and notes. Then she put on the clothes and pretended to be a judge. Nerissa also put on men's clothes and pretended to be the judge's servant.

Then the two women followed their husbands to Venice.

•

Shylock had a beautiful daughter, Jessica. A good friend of Antonio fell in love with Jessica and ran away with her. Jessica took some of her father's money with her.

So Shylock was very angry with Antonio. He ran angrily through the streets of Venice, shouting loudly about his daughter and his money. Small boys followed him and laughed at him.

When Shylock heard the news about Antonio's ships, he was very pleased.

`Good. Antonio's ships are lost at sea,' he thought. `Now at last I can kill my enemy'

He went to see Antonio. A man was just taking him to prison. ` Guard him well,' Shylock said to this man.

` Please, Shylock, I'd like to talk to you,' began Antonio. But Shylock refused to listen.

` Don't speak to me, Antonio,' he said. ` I won't forgive you. You called me a "dog", so now I'll act like a dog. I won't show you any mercy; I'll take my pound of flesh from you.'

` He hates me and he really wants to kill me,' thought Antonio. ` I won't try to speak to him again. I only want one thing now I want to see Bassanio before I die.'

Antonio was taken to court, and the Duke of Venice took his seat as judge. The duke felt very sorry for Antonio. When Shylock came in, he said, ` Please, Shylock, show mercy.'

` Never,' replied Shylock. ` The pound of flesh is mine by law and I want it.Antonio is my enemy and I hate him.'

`Does everyone kill the things that they hate?' asked Bassanio. ` Don't try to talk to Shylock,' said Antonio sadly. ` He doesn't want to listen. Please be quick and judge me. Give Shylock what he wants.'

`I'll pay you 6,000 gold pieces for the 3,000 that Antonio borrowed,' said Bassanio.

` If you offer me six times that amount of money,' said Shylock, ` I'll still take my pound of flesh. Give me my pound of flesh ! '

` How can you hope for mercy for yourself when you show no mercy to Antonio?' asked the duke.

` I'm not afraid. I've done nothing wrong,' said Shylock.

The duke didn't know what to do. Then a young man came

into the room and gave the duke a letter. The young man was really Nerissa. But nobody knew her because she was dressed like a man.

`Sir, a young judge has just arrived from Padua,' she said. `A friend of yours has sent him to judge Antonio and Shylock. This letter explains everything.'

The duke read the letter and said, `Ask him to come in.'

The young judge came into the room. It was really Portia, wearing the clothes of a judge. But nobody knew her.

As she sat down, the duke asked, ` Do you know what's happened here?'

`Yes,'said Portia.`Where areAntonio and Shylock?' ` Here,' said the duke.

Portia looked at the two men. Then she said, ` Shylock has the law of Venice behind him. So he must show mercy to Antonio:

` Why must I show mercy?' asked Shylock. ` Tell me.'

`Because mercy is a wonderful thing,' replied Portia. `It falls like soft rain from the sky on to the earth. It brings good things to the person who gives it. Kings have mercy in their hearts, and we should show mercy to other people. So, Shylock, do you still want your pound of flesh?'

` Yes ! ' answered Shylock. ` I want what is mine by law ! '

Then Bassanio said, ` I'll offer Shylock ten times the amount of money that Antonio has borrowed. If this isn't enough for him, please change the law Please change it and save Antonio.'

` No,' replied Portia. ` If we change one law, then people will want to change other laws.We can't do that:

` Oh, wise young judge ! ' cried Shylock.

`Can I see the paper that Antonio signed?' asked Portia. `I want to see his promise to Shylock - his promise to give Shylock a pound of his flesh.'

Portia read the paper and said, `Yes, Shylock is right. By law he can take a pound of Antonio's flesh. He can cut the flesh from the .r

place near Antonio's heart. Shylock, show some mercy. Take three times the amount of money.Tell me to destroy this paper.'

` No,' said Shylock, ` I want my pound of flesh.'

` Then Antonio must prepare himself for the knife: ` Oh, wise young judge ! ' cried Shylock again.

`Do you want to say anything?' Portia asked Antonio.

`Only a few words,' replied Antonio. `Bassanio, my dearest friend, goodbye. Don't be sad for me. Tell your wife about me. Tell her how much I loved you. If Shylock cuts deeply I'll pay him with all my heart:

`I love my wife very much,' said Bassanio sadly. `But your life means more to me than my wife and everything in the world. I'll happily lose my wife to save you:

` It's good that your wife isn't here now,' said Portia.

Then Gratiano said, ` I too love my wife very much. But if it can save Antonio, I'll lose her too.'

When she heard this, Nerissa laughed quietly. ` If you say those things in front of your wife,' she said to Gratiano, `you'll have a lot of problems at home:

` Let's hurry ! ' said Shylock impatiently.

` Take your pound of flesh,' said I'ortia. ` It's yours by law. This court gives you permission to take it:

As Shylock moved towards Antonio, Portia spoke again.

` Wait ! ' she said. `There's one more thing. In this paper, Antonio promised to give you a pound of his flesh. So you can take a pound of flesh. But there's nothing in the paper about blood. He didn't promise to give you any blood. So if one drop of his blood falls, you'll lose your land and your money.'

` Oh, wise young judge ! ' cried Gratiano. `Is that really the law?' asked Shylock.

` Yes,' replied 1'ortia. ` Now you've got what you wanted, Shylock.You've got more than you wanted.'

Shylock was very angry. But he knew that he couldn't win. `If I cut off a pound of Antonio's flesh, he'll lose a lot of blood,' he thought. ` What shall I do ?' Finally he said, ` All right, I'll take the money. Give me three times the amount that Antonio borrowed from me.'

` Here it is ! ' cried Bassanio happily. ` Take it ! '

But Portia stopped him. ` No,' she said. ` Shylock didn't want the money before. He only wanted his pound of flesh.'

`But I've changed my mind,' said Shylock. `I don't want his flesh now'

He turned to leave the court.

` Wait, Shylock,' said Portia. ` When someone tries to kill a person from Venice, he must give all his money away He must give one half of his money to the state of Venice. The other half must go to the person that he tried to kill. And the duke must decide if he lives or not.This is the law So now you must ask the duke for mercy'

` Kill me, then,' said Shylock. ` If you take my money, you also take my life.'

`I don't want Shylock's money,' said Antonio. `But he must promise to leave his money to his daughter, Jessica, and her husband when he dies.'

`Good,' said the duke. `Do you promise, Shylock? Will you sign this paper?'

` Yes, yes ! ' said Shylock. ` I'll sign. But please, I must go home now. I'm not well:

The duke agreed and Shylock left the court.

Antonio and Bassanio were very grateful to Portia. They tried to give her money but Portia refused to take it.

` Dear sir,' said Bassanio. ` Please take something to remember us. We want to thank you.'

Then Portia had an idea. She decided to play a joke on

Bassanio. So she pretended to notice a ring on his finger. It was the ring that she gave him.

` That's a beautiful ring,' she said. ` Please give it to me. It's the only thing that I want from you:

Bassanio remembered his promise to Portia about the ring. `What will Portia say?' he thought. `She wants me to wear this ring for ever. I can't give it to this young judge.'

`I'll buy you the best ring in Venice,' he said to Portia, `but I can't give you this ring. It's very special. My wife gave it to me. I mustn't sell it, or give it away, or lose it.'

`I understand,' said Portia. `You don't want me to have the ring. All right, then. Goodbye ! '

She began to walk away.

`Bassanio, please give the judge the ring,' said Antonio. ` He did a lot for us today He saved my life:

Bassanio thought about this. He knew that Antonio was right. So he told Gratiano to take the ring to Portia. She was very pleased with it and thanked Gratiano.

Gratiano met Nerissa again. She was still dressed as a man, so he didn't know her. Nerissa decided to play a joke on her husband too. Gratiano also had a ring from his wife. Now Nerissa, too, got this ring back from her husband.

Portia and Nerissa returned to Belmont, and Bassanio and Antonio arrived soon after them.

Bassanio introduced Antonio to Portia and told her about the wise young judge.As they were talking, Nerissa began to cry `What's the matter?' Portia asked her.

` Gratiano has given away the ring that I gave him,' replied Nerissa. ` He gave it to a young man.'

` The young man was the servant of the wise young judge,' said Gratiano. ` He was only a boy:

`You were wrong to give the ring away Gratiano,' said Portia. ` You promised Nerissa to wear it for ever. I also gave nry husband a ring. I know that he'll never give that away'

` But Bassanio gave his ring away too,' said Gratiano. ` He gave his ring to the clever young judge. Then the boy the judge's servant, wanted my ring. What could I do ?'

Portia spoke angrily to Bassanio. `You've broken your promise to me ! ' she cried. ` I'll never love you again ! '

`You don't understand, Portia,' said Bassanio. `I didn't want to give the ring to the judge, but I had to. He saved the life of my dearest friend. I offered him 3,000 gold pieces but he didn't want it. He only wanted this ring.'

` Please forgive Bassanio,' said Antonio. ` The young judge saved my life. I promise you that Bassanio will always be a good husband to you.'

` Then,' said Portia, taking out a ring, ` give him this ring. Tell him to look after it better than the other one.'

Bassanio looked at the ring. `But it's the same ring~' he cried. ` I gave this ring to the young judge. I don't understand. What does this mean?'

` It means,' said Portia, ` that I was the young judge. And here's that young boy my servant. It was Nerissa:

Bassanio and Gratiano were very surprised. At first they couldn't speak. They couldn't believe Portia's story

Portia had other news. She gave a letter to Antonio. In the letter was information about three of his ships. They weren't lost at sea; they were safe in Venice.

` This is wonderful news ! ' cried Antonio. ` Now I can live happily again ! '

` It's almost morning,' said Portia. ` Let's go inside and talk there: `Yes,' said Gratiano. `Come, young servant of the judge - or would you like to be my wife now?'

                                                                                                                                                                                                                THE END