სტალინი

შოთა რუსთაველი

ვაჟა ფშაველა

ოტო ფონ ბისმარკი

უინსტონ ჩერჩილი (Winston Churchill)

იოსებ სტალინი (ჯუღაშვილი)

ილია ჭავჭავაძე

ძალა და ურთიერთდამოკიდებულება ინფორმაციულ ხანაში

ძალა და ურთიერთდამოკიდებულება ინფორმაციულ ხანაში  ( Robert Keohane and Josef Nye)


სახელმწიფოს მოქნილობა 
     მთელი მეოცე საუკუნი განმავლობაში  მოდერნისტები აცხადებდნენ რომ ტექნოლოგია შეცვლიდა მსოფლიო პოლიტიკას. 1910 წელს ნორმან ანგელმა განაცხადა რომ ეკონომიკური ურთიერთდამოკიდებულებამ მიანიჭა ომებს ირაციონალურობა და ელოდება იმ დღეს როდესაც ისინი გახდება მოძველებული. მოდერნისტებმა  1970 იანებში  ტელეკომუნიკაციები და თვითმფირანვებით მოგზაურობაში დაინახეს  როგორც ახალი გლობალური სოფლის შექმნა და დაიჯერეს რომ ტერიტორიული სახელმწიფო, რომელიც დომინირებდა მსოფლიო პოლიტიკაში  ფეოდალური ხანიდან დაკნინდებოდა, არასახელმწიფოებრივი აქტორების ჩანაცველებით, როგორიც არის  მულტიეროვნული კორპორაციები, ტრანსნაციონალური სოციალური მოძრაობა, და საერთაშორისო ორგანიზაციები. სხვადასხვა ექსპერტები  ამტკიცებენ რომ ინფორმაციული რევოლუცია ასრუელბს იერარქიულ ბიუროკრატიას და უძღვება ახალ ელექტრონულ ფეოდალიზმს.
     წინა თაობის მოდერნისტები ნაწილობრივ მართლები იყვნენ. ანგელსის გაგება იმის თაობაზე რომ ომი ბიძგს მისცემდა ურთიერთდამოკიდებულებას იყო შორსმჭრეტველური: პირველი მსოფლიო ომი იყო უპრეცედენტო არა მარტო ბრძოლის ველზე  ნგრევის თვალსაზრისით, არამედ სოციალურ და პოლიტიკურ სისტემაზეც, რომელიც აყვავდა შედარებით მშვიდობიან პერიოდში 1815 წლიდან. როგორც მოდერნისტებმა იწინასწარმეტყველეს 1970 იანებში მრავალერვნული კორპორაციები, არასამთავრობო ორგანიზაციები (NGO)  და გლობალური ფინანსური ბაზარი გახდა განუზომლად დიდი მნიშვნელობის, მაგრამ სახელმწიფო იყო უფრო მოქნილი ვიდრე ეს მოდერნისტები ვარაუდობდნენ, სახელმწიფოები აგრძლებენ  ხელმძღვანელობას მსოფლიო ხალხების თავისუფალ უმრავლესობაზე  და კონტროლდება მატერიალური რესურსი უმეტეს მდიდარ სახელმწიფოში.
     1910 და 1970 იანებში მოდერნისტები მართლები იყვნენ მიმართულების  შეცვლის საკითხში თუმცა მარტივები მის შედეგებთან დაკავშირებით, მსგავსად ინფორმაციული რევოლუციის ექსპერტებისა ისინი ტექნოლოგიას პირდაპირ უკავშირებენ პოლიტიკურ შედეგებს თუმცა მხედველობასი არ იღებენ რწმების უწყვეტობას, ინსტიტუტების გამძლეობას და ლიდერისათვის ხელსაყრელი  სტრატეგიის არჩევას. ისინი შეცდნენ იმის ანალიზში რომ ძალაუფლების მპყრობელს  თუ როგორ შეეძლო ფორმა მიეცა ან დაემახინჯებინა ურთიერთდამოკიდებულების ნიმუშები რომელიც კვეთს ეროვნულ საზღვრებს.
     20 წლის წინ ჩვენ წიგნში "ძალა და ურთიერთდამოკიდებულება"  გავაანალიზეთ პოლიტიკა ისეთი ტრანსნაციონალური  საკითხებით როგორიცაა მონეტარული ურთიერთობა, ოკეანის მეთვალყურეობა, ვწერდით რომ მოდერნისტების ხედვა სწორედ ფუნდამენტურ ცვლილებებზე რომ  ახლა მიმდინარეობს, მაგრამ ისინი ხშირად გვარწმუნებდნენ  არასაკმარისი ანალიზით, რომ ტექნოლოგიური მიღწევა,  სოციალური და ეკონომიკური ტრანზაქციები გაზრდა წაუძღვებოდა  ახალი მსოფლიოსაკენ სადაც სახელწიფოები და მათი ძალაზე კონტროლი არ იქნებოდა მნიშვნელოვანი. ტრადიციონალისტები არიან მოხრეები მოდერნისტული ხედვისა, მიანიშნებენ იმაზე თუ  როგორ გრძელდება სამხედრო  ურთიერთდამოკიდებულება,მაგრამ უჭირთ სწორად ახსნან დღჶვანდელი მრავალგანზომილებიანი  ეკონომიკური, სოციალური და ეკოლოგიური ურთიერთდამოკიდებულება. ეს არის ისევ მართალი ინფორაციული ხანისათვის, რომელშიც კიბერსივრცე არის თვითონ ადგილი ყველგან და არსად.
     ახალი კიბერსივრცის ექსპერტები მსგავსად მოდერნისტებისა ხშირად ეპარებათ ის რომ ახალი სამყარო რამდენად ნაწილობრივ ფარავს,  და ეყრდნობიან ტრადიციულ მსოფლიოს რომელშიც ძალაუფლება დამოკიდებულია გეოგრაფიულად დაფუძნებულ ინსტიტუტებზე.  1998-ში 100 მილიონი ადამიანი იყენებდა ინტერნეტს, მაშინაც კი როცა ამ რიცხვმა მიაღწია მილიარდს 2005-ში  როგორც ზოგმა ექსპერტმა იწინასწარმეტყველა ხალხის დიდი ნაწილი  არ არის ინტერნეტის მომხმარებელი მეტიც გლობალიზაცია არის შორს სამყაროსგან. მსოფლიო მოსახლეობის  სამი მეოთხედს არ აქვს  საკუთარი ტელეფონი,  უფრო ნაკლებს  მოდემი და კოპმპიუტერი, ამრიგად კანონები საჭირო იქნება  რომ ვუხელმძღვანელოთ კიბერსივრცეს, არამხოლოდ სამართლიანი მომხმარებლების კრიმინალებისგან დასაცავად, არამედ ინტელექტუალური ქონების უფლებების დაზღვევისათვის. კანონები ითხოვს მმართველს,როგორც საჯარო მმართველობის ფორმებში ისე კერძო ან საზოგადოებრის მართვისას, პოლიტიკის კლასიკური საკითხია ვინ უნდა მართოს და როგორი პირობებით ეს ცნება ასევე შეესაბამება კიბერსივრცეს როგორც რეალურ სამყაროს. 

ლიბერალიზმი (პლურალიზმი)

    ლიბერალები ფოკუსირებას  აკეთებენ ადამიანის დადებით მხარეებზე, თუმცა არ უარყოფენ ათ ავ თვისებებსაც, თუმცა ადამიანები არიან რაციონალურები, რაც ლიბერალიზმის გაგებით იმაში გამოიხატება რომ ადამიანებს აქვთ საერთო ინტერესები და მათ მისაღწევად ისინი ითანამშრომლებენ იმიტომ რომ თანამშრომლობას მოაქვს სარგებელი ყველასათვის.
    კიდევ ერთი ამოსავალი წერტილი ისაა რომ ადამიანური გონიერება დაძლევს შიშს და მით გამოწვეულ ლტოლვას ძალისა და ძლიერებისადმი, ამ პროცესს კი კაცობრიობის პროგრესად აღიქვავენ.
    განსხვავება ლიბერალიზმსა და რეალიზმს შორის ისაა რომ სახელმწიფოს რეალიზმი განიხილავს როგორც ძალისა და ძლიერების კონცენტრაციას, ხოლო ლიბერალები როგორც კონსტიტუციურ წარმონაქმნს, რომელიც აწესებს და მეთვალყურეობს კანონის უზენაესობას,ასეთი სახელმწიფოები კი პატივს სცემენ ერთმანეთს და ემორჩიელებიან საერთაშორისო სამართალს რომელიც ურთიერთგაგების პრინციპს ემყარება. ლიბერალური თეორია იყოფა რამდენიმე მიმდინარეობად:

• დემოკრატიული მშვიდობის თეორია
• საერთაშორისო უსაფრთხოების თეორია
• სოციოლოგიური ლიბერალიზმი
• ურთიერთდამოკიდებულების თეორია
• ინსტიტუციური ლიბერალიზმი 

    სოციოლოგიური ლიბერალიზმის ამოსავალი წერტილი ის არის რომ საერთაშორისო ურთიერთობები არ არის მხოლოდ სახელმწიფოთაშორისი ურთიერთობები, არამედ ის მოიცავს ტრანსნაციონალურ ანუ ადამიანებს,ჯგუფებს, ორგანიზაციებს შორის ურთიერთობებს, რომლებიც სხვადასხვა ქვეყნებს ეკუთვნიან, ეს არის ურთიერთგადამფარავი, ურთიერთობები ხალხებს შორის რომელიც არის უფრო თანამშრომლური ვიდრე სახელმწიფოებს შორის.
    ურთიერთდამოკიდებულება საერთაშორისო ურთიერთობებში ნიშნავს რომ მთავრობები და ხალხები განიცდიან სხვა ქვეყანაში მომხდარი მოვლენების ზეგავლენას  " პეპლის აფრენა ერთ ქვეყანაში იწვევს ქარიშხალს მეორე ქვეყანაში"  ანუ ცვლილებები ერთ ქვეყანაში ამა თუ იმ დონეზე იქნება ეს ეკონომიკის, სამხეხდრო თუ პოლიტიკური სფერო ზეგავლენას ახდენს სხვა ქვეყნებზეც. ამ საკითხზე მნიშვნელოვანი ნაშრომია ჯოზეფ ნაისა და რობერტ კიოჰანის  " ძალა და ურთიერთდამოკიდებულება" და "ძალა და ურთიერთდამოკიდებულება ინფორმაციულ საუკუნეში"  ბოლო სტატიაში სიახლე ის არის რომ მათ ყურადღება მიაპყრეს საერთაშორისო ურთიერთობებში ინფორმაციის მნიშვნელობას და თქვეს რომ ახალ საუკუნეში საინფორმაციო ტექნოლოგია შეიძლება იყოს ყველაზე მნიშვნელოვანი რესურსი. საინფორმაციო რევოლუციამ მნიშვნელოვნად შეცვალა საზოგადოეათაშორისი კონტაქტები თუმცა სამხედრო ძალა და უსაფრთხოება კვლავ ინარჩუნებენ მნიშვნელობას საერთაშორისო ურთიერთობებში.
    ინსტიტუციური ლიბერალები ამბობენ რომ საერთაშორისო ინსტიტუტებს შესწევთ ძალა ხელი შეუწყონ თანამშრომლობას და უფრო სათუთი გახადონ ის თუმცა შორს არიან იმ აზრისგან რომ მათ შეუძლიათ გარდაქმნან საერთაშორისო ურთიერთობები ან ჩაანაცვლონ ანარქია სხვა ტიპის წესრიგით, ისინი იზიარებენ რეალიზმის ძირითად პოსტულატებს თუმცა ისინი უფრო ოპტიმისტურად უყურებენ მომავალს რადგან ინსტიტუტებს და რეჟიმები ხელს უწყობენ თანამშრომლობას. ინსტიტუციონალიზაცია ანუ ინსტიტუტების ხელის შეწყობის ხარისხი სხვადასხვა სფეროში თანამშრომლობისათვის, იყოფა ორ განზომილებად: სიღრმისეულად და ფოკუსის მიხედით, ფოკუსი შეეხება იმ საკითხებს რომლებსაც ინსტიტუტები ეხება სიღრმე იზომება სამი კომპონენტის მეშვეობით: ერთგვაროვნება,  კონკრეტულობა და ავტონომიურობა, ასევე იყოფა რეგიონულ და საერთაშორისო ორგანიზაციებად.

ჯორჯ ორუელი ( ერიკ არტურ ბლერი)

•  ვინც აკონტროლებს წარსულს ის აკონტროლებს მომავალს, ვინც აკონტროლებს აწმყოს ის აკონტროლებს წარსულს

• ვიდრე არ შეიგნებენ არასოდეს აჯანყდებიან და ვიდრე არ აჯანყდებიან ვერაფერს შეიგნებენ

• მიზან მიმართულმა ადრეულმა წვრთნამ თამაშებმა და ცივმა წყალმა, ნაგავმა, რითაც უტენიდნენ თავებს სკოლაში, დამსმენთა გაერთიანებასა თუ ახალგაზრდულ ლიგაში, ლექციებმა, პარადებმა, სიმღერებმა, ლოზუნგებმა, და საბრძოლო მუსიკამ მათ მთლიანად დაუშრიტა ბუნებრივი გრძნობა

• უინსტონმა ხელები დაუშვა და ნელა ჩაისუნთქა გონებით ორაზრის ლაბირინთებში დაძრწოდა, აქ საჭირო იყო ერთდროულად გცოდნოდა და არ გცოდნოდა, გაცნობიერებული გქონოდა მთელი სიმართლე და თან გამართული სიცრუე გელაპარაკა, თანაბარი რწმენით გეტარებინა ორი ურთიერთგამომრიცხავი შეხედულება, ლოგიკა გამოგეყენებინა ლოგიკის წინააღმდეგ, უკუგეგდო ზნეობა და თან მოგეწოდებინა მისკენ, გქონოდა რწმენა იმისა რომ დემოკრატია შეუძლებელია მაგრამ ამასთანავე იმისიც რომ პარტია დემოკრატიის მცველია, დაგევიწყებინა რისი დავიწუებაც მოგეთხოვებოდა შემდეგ კი საჭიროებისამებრ კვლავ გამოგეხმო ხსოვნაში ბოლოს ისევ ამოგეშალა მეხსიერებიდან, უწინარეს ყოვლისა კი მიგემართა აზრობრივი პროცესი თვით ამ პროცესის საწინააღმდეგოდ, აი როგორ უნდა დახვეწილიყავი საბოლოოდ! შეგნებულად გამოგეწვია შეუგნებლობა თვით სიტყვა ორაზრის დავიწყებაც კი ორაზრის გამოყენებას ითხოვდა

•  ჩვენ იმ წერტილამდე დაგშლით საიდანაც უკან დასაბრუნებელი გზა არ არსებობს, აქ ისეთი რამეები შეგემთხვევათ 1000 წელიც რომ იცხოვროთ- ვეღარასოდეს გამოკეთდებით, აღარასოდეს გექნებათ ჩვეულებრივი ადამიანური გრძნობა, თქვენ შიგნით ყველაფერი მოკვდება, ვეღარასოდეს შეიყვარებთ, ვერ იმეგობრებთ ვერ გაიცინებთ, ვეღარ განიცდით ცხოვრების სიხარულს, ცნობისწადილს, სიმამაცეს, სხვებთან ერთობას, მთლად გამოფუტუროვდებით, ჩვენ ჯერ მთლიანად დაგაცარიელებთ შემდეგ კი ჩვენით აგავსებთ

1984